Business Model Canvas คืออะไร
มัดรวมปัญหาที่มักพบบน Canvas
Business Model Canvas คือ เครื่องมือในการวางแผนกลยุทธ์ของธุรกิจ ที่หลากหลายองค์กร และนักการตลาดคุ้นชินกันดีอยู่แล้ว ถือเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ ผ่านการรวบรวมข้อมูลของธุรกิจที่รอบด้าน
เพื่อการวิเคราะห์แผนธุรกิจ ไปจนถึงการประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้ค่ะ
เพื่อให้การลงแรงในการทำ Business Model Canvas ไม่เสียเปล่า และได้ผลลัพธ์กับธุรกิจของคุณมากที่สุด
วันนี้ Hummingbirds ได้รวบรวมปัญหาที่มักพบในการทำ Business Model Canvas มาฝากค่ะ ก่อนอื่นเรามา
ทำความเข้าใจตัว Business Model Canvas และองค์ประกอบทั้งหมดในการใช้วางแผนธรุกิจกันค่ะ
Business Model Canvas คืออะไร ?
Business Model Canvas คือ เครื่องมือในการวางแผนธุรกิจขั้นพื้นฐาน ที่จะช่วยให้เรามองเห็นภาพรวมของธุรกิจ
และวิเคราะห์ความเป็นไปได้ที่จะชนะในตลาดค่ะ ไม่ว่าจะเป็นจุดเด่น จุดด้อย โอกาสในการทำธุรกิจ
โดยบน Business Model Canvas จะประกอบไปด้วยข้อมูล 9 ด้านที่ธุรกิจต้องวิเคราะห์ ดังนี้
- Customer Segments กลุ่มเป้าหมายของธุรกิจคือใคร ซึ่งอาจจะมีหลายกลุ่มก็ได้
- Value Propositions คุณค่าของธุรกิจที่เป็นจุดขาย หรือจุดเด่นของธุรกิจ
- Customer Relationships วิธีในการรักษาฐานลูกค้าเป็นแบบไหน อย่างไร เพื่อให้เกิดการซื้อซ้ำและการบอกต่อ
- Channels ช่องทางในการเข้าถึงลูกค้า
- Key Activities กิจกรรมที่ต้องทำเพื่อให้โมเดลธุรกิจอยู่และไปต่อได้
- Key Resources ทรัพยากรที่จำเป็นที่ต้องมีในการดำเนินธุรกิจ
- Key Partners คู่ค้าของธุรกิจที่เกี่ยวข้อง
- Cost Structure ต้นทุนและค่าใช้จ่ายทั้งหมดของธุรกิจ
- Revenue Streams รายได้ของธุรกิจมาจากช่องทางไหนบ้าง
Business Model Canvas สำคัญต่อองค์กรอย่างไรบ้าง
Business Model Canvas สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ในทุกองค์กร ตั้งแต่ Startup ขนาดเล็กไปจนถึงองค์กร
ขนาดใหญ่ ซึ่งในการนำไปใช้จะสามารถช่วยธุรกิจได้ทั้ง
- การเริ่มต้นวางแผนธุรกิจ จะช่วยในการพัฒนากลยุทธ์ทางการตลาดอย่างรอบด้าน เพื่อพื้นฐานที่แข็งแรงตั้งแต่ต้น
- ปิดจุดหรือต้นตอของปัญหาที่ธุรกิจพบอยู่ในขณะนั้นๆ เพราะการวิเคราะห์องค์ประกอบทั้ง 9 ช่องบน Canvas
จะทำให้ทราบถึงที่มาของปัญหา และ Solutions ที่เป็นไปได้ ที่จะแก้ไขปัญหานั้นๆ ได้ - เป็นส่วนช่วยในการตัดสินใจของธุรกิจ ผ่านการมองธุรกิจอย่างรอบด้าน เพื่อสร้างความมั่นใจในการตัดสินใจนั้นๆ
ปัญหาที่มักพบในการทำ Business Model Canvas คือ
ต่อมา เรามาดูกันว่าจะทำอย่างไรให้ Business Model Canvas ของคุณทรงพลังที่สุด ด้วยการระวัง “ปัญหา” ที่เกิดบ่อยที่สุด 2 เรื่อง คือ
1) ไม่มี User Insights ของกลุ่มเป้าหมายจริง = สิ่งที่เขียนมาทั้งหมดไม่มีประโยชน์
- ตัวอย่างในการกำหนด Key Partners
ประเด็นที่ 1 :ทำอย่างไรให้ Partner เป็น Strategic Partner ที่เสริมพลังเราจริง ?
เป็นจุดขายที่ทรงพลังเพื่อไปดึงดูด Users ได้ด้วย เราไม่ได้มีไว้เพื่อทำงานด้วยกันแต่มันต้องเป็นการเสริมพลัง 1+1= 10
ไม่ใช่แค่เอาชื่อมาหยอดใส่ แต่ยังนึกรูปแบบการทำงานแบบเสริมพลัง (Synergy) ด้วยกันไม่ออก?
ประเด็นที่ 2 :ในโลกความเป็นจริง ไม่ใช่เราเขียน Key Partners อะไรลงไปก็ได้ แล้วเขาจะให้ความร่วมมือกับเรา
ยกตัวอย่าง ลูกค้าของทาง Hummingbirds Consulting เคยอยากไป Partner กับบริษัทแห่งหนึ่ง
แต่ชวนจริงเขาไม่สนใจเลย เรื่องแบบนี้ต้องหา Insights ของ Partner เหมือนกันนะคะ ว่าเราจะมี Win Win Solutions
ได้อย่างไร ที่เขาอยากมาร่วมมือกับเราจริง
- ตัวอย่างในการกำหนด Revenue Stream
สิ่งที่ต้องมีเพื่อสร้าง Revenue ให้ได้มากที่สุด คือ การหา Insights โดยเฉพาะเรื่อง Pain points / Gain points
ที่ Users อยากได้ ? เพราะสิ่งเหล่านี้จะเป็นคำตอบ ว่าทำไมลูกค้าต้องจ่ายเงินให้เรา ยิ่งเราสามารถแก้ปัญหาได้เยอะ
หรือสร้าง New gain points ได้เยอะ = เราจะเรียกราคาได้เยอะ
- ตัวอย่างในการกำหนด Channels
การกำหนด Channels ไม่ใช่การระบุแค่ ช่องทาง แต่กลยุทธ์แต่ละช่องทางสำคัญกว่ามาก ยกตัวอย่างเช่น
ถ้าเราขายรถ EV bike เราต้องทราบว่า ความคาดหวังของแต่ละช่องทางคืออะไร
Offline Channels ช่วยสร้างประสบการณ์ ที่ออนไลน์ให้ไม่ได้ เช่น test ride, สัมผัส Materials จริง หรือ
Online Channels ที่เห็น Lifestyle ในการขับขี่ หรือการทำ Branding กับสินค้า ทำ Custom made bike ได้ เป็นต้น
คำถามคือ คุณทราบ Insights & Expectation ของแต่ละช่องทางการขายหรือไม่ เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพสูงสุดในแต่ละช่องทาง
2) ไม่มีการกำหนดกลยุทธ์ไว้อย่างแข็งแรง ไม่ได้วิเคราะห์ตลาดลึกซึ้ง
ไว้ตั้งแต่ต้น โดยเฉพาะ Value Prop และ Customer Segmentation
- ตัวอย่างการกำหนด Segmentation
การทำและเลือก Segmentation นั้นไม่ง่ายเลย เราจะแบ่ง Segment อย่างไรที่สร้าง High Impact กับธุรกิจที่สุด
ดังนั้นต้องมองให้ขาดก่อน ว่า Segment ไหน มีผลที่ทำให้ธุรกิจตอบสนองความต้องการแต่ละกลุ่มได้ดีที่สุด อันนี้ต้องใช้ Insights ที่แน่นและแข็งแรงมาก ไม่ใช่เขียน Segment อะไรก็ได้ ที่เราอยากได้ (แต่ Users จะมาจริงไหมละ?)
เช่น ถ้าเราทำ Crypto platform เรามีนักลงทุนแบบ Beginner และ แบบ Advance สองคนนี้ก็จะมีปัญหาและ
ความคาดหวังต่อ Platform ที่แตกต่างกัน
- ตัวอย่างการกำหนด Value Proposition
อันนี้ยิ่งไปกันใหญ่ คนส่วนใหญ่ เขียนลงไป Business Model Canvas ยังไม่แข็งแรงพอ ที่จะเป็น
Value Proposition จริง
เพราะว่า Value Proposition ต้องวิเคราะห์มาจาก Insights ของ 3 อย่างก่อน คือ
- Consumer/ User Analysis การวิเคราะห์ลูกค้า
- Competitor Analysis การวิเคราะห์คู่แข่ง
- Competency Analysis ของ Business/ Brand เราเอง รวมถึงการเข้าใจ Business Trends ด้วย
ดังนั้นในการวิเคราะห์ Value Proposition ที่ดี เราต้องสามารถ
- เอาชนะใจ Users/ Target customers ได้
- ชนะคู่แข่งขันทางตรง ทางอ้อมได้
แค่ให้ผ่านสองข้อนี้ก็ไม่ง่ายแล้วค่ะ เราจะใช้ Insights แบบคิดเข้าข้างตัวเองไม่ได้นะคะ
เพราะเราจะไปตายในสนามรบ ! น่ากลัวไหม?
ลองประเมินความเสียหายของ คน เงิน เวลา ที่เราจะเสียไปและพ่ายแพ้ในตลาด …
แค่นี้ก็น่ากลัวแล้ว… ดังนั้น ต้องเตรียมหาวิธีที่เราจะ “ชนะ” ให้ได้ก่อนตั้งแต่ในกระดาษนี้แหละ
Canvas นี้ จะเป็นแค่ “กระดาษ” หรือ “กุญแจแห่งความสำเร็จ” มันอยู่ที่ “คุณภาพ” ของข้อมูลที่ลงในแต่ละกล่องจริงๆค่ะ
ดังนั้น การหา Insights แล้วนำมาวิเคราะห์ก่อน Business Model Canvas ถึงจะมีประโยชน์มหาศาลกับธุรกิจจริง
และมีผลกับทั้งองค์กรของเรา มาหาวิธีเป็น Game Changer ในตลาดด้วยลง Canvas ที่ทรงพลังกันค่ะ !
สำหรับองค์กรที่สนใจการค้นหา Strategy เพื่อชนะในตลาดเดิม หรือมองหาช่องทางในตลาดใหม่ๆ
Hummingbirds ผู้เชี่ยวชาญด้านการวางแผนการตลาด ยินดีให้คำปรึกษาให้ธุรกิจคุณเอาชนะได้ในตลาดค่ะ
📍สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมหรือปรึกษาเรื่องวางแผนกลยุทธ์ได้ที่
LINE : @marketingthinktank หรือ https://line.me/R/ti/p/@619cqvmp
Tel : 087-715-4972
อ่านบทความที่น่าสนใจเพิ่มเติม